Sınav kaygısı nedir?

Sınav kaygısı nedir?

Kaygı kişinin bir uyaranla karşılaştığında yaşadığı bedensel, duygusal ve zihinsel aşırı uyarılmışlık halidir. Sınav kaygısı ise bu aşırı uyarılmışlık halinin sınavdan önce,

sınav esnasında ve sınavdan sonra yaşanmasıdır.

Sınav kaygısının fiziksel belirtileri nelerdir?

• Kalp atışlarında hızlanma

• Terleme, titreme, üşüme

• Yorgunluk-bitkinlik

• Soluk alıp vermede güçlük

• Mide ağrısı, baş ağrısı

• Uykusuzluk, kabus görme

• Kaslarda gerginlik, ateş basması, baş dönmesi...

Sınav kaygısının duygusal belirtileri nelerdir?

• Gerginlik, sinirlilik, karamsarlık

• Korku, durgunluk, kontrolü yitirme hissi

• Çaresizlik, huzursuzluk, ümitsizlik

• Mutsuzluk, tedirginlik...

Sınav kaygısının zihinsel belirtileri nelerdir?

• Bildiklerimin hepsini unuttum

• Bana süre yetmeyecek

• Başarılı olamayacağım

• Yeterince iyi değilim gibi düşüncelerin zihinden çıkmaması.

Sınav Kaygısının nedenleri nelerdir?

• Mükemmeliyetçi kişilik yapısı

• Yüksek beklenti düzeyi

• Kötü çalışma alışkanlığı

• Görev ve sorumlulukları erteleme

• Başarısız olma ve değerlendirilme korkusu

• Yorgunluk, uykusuzluk ve yanlış beslenme

• Her durumu felaketmiş gibi değerlendirme

Sınav kaygısının öğrenciye etkileri nelerdir?

• Konsantrasyon zorluğuna yol açabilmektedir.

• Karar verme güçlüğüne neden olabilmektedir.

• Unutkanlıkta artış görülebilmektedir.

• Öğrenci öğrendiği bilgiyi kullanamaz hale gelebilmektedir.

• Sınav esnasında öğrencinin dikkati yaşanılan bedensel belirtilere kayabilmektedir.

• Organizasyon güçlüğü görülebilmektedir.

• Düşüncelerin çarpıtılmasına yol açabilmektedir.

Sınav kaygısı ile başa çıkmak için neler yapılabilir?

• Fizik egzersiz yapmak ve doğru beslenmek kaygıyı azaltabilmektedir (kafein içeren gıdalar kaygıyı artırabilmektedir).

• Özellikle kaygı yoğunlaştığında derin nefes alıp vermek kişinin gerginliğini azaltabilmektedir.

• Geçmişteki başarısızlıkların değil başarıların düşünülmesi önemlidir.

• Sınavı kazanmalıyım düşüncesinin sınavı kazanmak istiyorum düşüncesine dönüşmesi sağlanmalıdır.

• Sınavdan hemen önce sınava girecek diğer arkadaşlarla sınav hakkında konuşulmaması önerilmektedir. Kaygı duygusu bulaşıcı olmasından dolayı sınav hakkında konuşma kaygıyı artırabilmektedir.

• Sınavda tüm soruları yanlışsız yapmayı hedeflemek mükemmeliyetçi bir yaklaşımdır. Bu tür düşüncenin yerine kişi kendi sınırlı olduğu alanları bilmeli, eksik ya da yeterli olduğu alanların farkında olmalı ve gerçekçi düşünme tarzını benimsemelidir.

• Sınav esnasında yoğun heyecan yaşandığında bu heyecanı başka öğrencilerin de yaşadığını hatırlamak, bunun normal bir duygu olduğunu bilmek ve hatta başarılı olabilmek için bu heyecanın gerekli olduğunu anımsamak heyecanın kontrol edilmesini sağlayacaktır.

Sınav kaygısında öğretmenler neler yapabilir?

• Öğrencilerin kaygılı olduğu anlarda yanlarında olmalı ve mümkün olduğunca onları dinlemelidir.

• Öğrencilerin kaygılarını artıracak söylemlerden ve tutumlardan uzak durulmalıdır.

• Öğrencinin karamsar ya da aşırı olumlu düşünmekten çok gerçekçi düşünmesi sağlanmalıdır.

• Öğrencin nerede eksik hangi konularda yeterli olduğunu fark etmesi ve sınırlı olduğu alanları bilip kabul etmesi sağlanmalıdır. 

• Öğrencinin sosyal etkinliklere katılmasının yaralı olacağı söylenmeli, hoşlandığı faaliyetleri sürdürmesi için desteklenmelidir.

• Öğrenci başka öğrencilerle karşılaştırılmamalı, kıyaslamalardan uzak durulmalıdır.

Sınav kaygısının yoğun ve sık sık yaşanması halinde öğrencinin bir profesyonelden yardım alması ve kaygısını

kontrol etmeyi öğrenmesi başarısını artıracaktır.

Yrd. Doç. Dr. Nursu ÇAKIN MEMİK

Kocaeli Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bölümü